Grote waterteunisbloem woekert in Weusthagpark

Grote waterteunisbloem bedreigt natuur van plassen van Rientjes in Weusthagpark Hengelo

In het water van de plassen van Rientjes, die deel uitmaken van het nieuwe Weusthagpark in het noorden van Hengelo, woekert op circa 20 plaatsen de grote waterteunisbloem. Deze exoot, die oorspronkelijk alleen in Zuid Amerika voorkomt, was tot 2011 vrij verkrijgbaar in tuincentra in ons land, maar de verkoop werd in dat jaar verboden vanwege de groeiende overlast en schade die deze plant, eenmaal uitgezet in de vrije natuur, kan aanrichten. Er is een plek aan de zuidoever van een van de meertjes waar de waterteunisbloem afgelopen zomer heeft gebloeid. Dat duidt erop dat de plant daar al een of enkele jaren groeit. De bloeistengels waren bijna een meter hoog, terwijl op alle andere plekken de plant nog niet verder is gekomen dat het beginstadium: in het water liggende stengels van enkele meters. De bloemen lijken op die van de teunisbloem, maar ze zijn kleiner en het geel is intenser. Het is een mooie plant, maar hij hoort in onze natuur niet thuis en wat veel belangrijker is: hij draagt de dood met zich mee.

De waterteunisbloem is de dood in de pot voor wateren als de plassen van Rientjes, voormalige kleigaten net ten noorden van de A1 in het noordelijke deel van het nieuwe Weusthagpark, dat nog bezig is zijn vorm te krijgen. De plant is een woekeraar van de ergste soort. Stengels kunnen gemakkelijk afbreken en door de wind naar een andere locatie worden geblazen, om daar uit te groeien tot een nieuwe plant. Wortels die blijven zitten kunnen ook weer uitgroeien. Deze plant had eigenlijk nooit verkocht mogen worden. Een vijver in een particuliere tuin groeit er binnen de kortste keren mee dicht. In de oude kleigaten van Rientjes duurt dat wel wat langer, maar het resultaat is hetzelfde. Als er niet wordt ingegrepen, dan groeit op termijn de hele boel dicht met een vlechtwerk van in het water liggende meterslange uitlopers. Dat kan zo’n dicht tapijt vormen, dat het lijkt alsof je er kunt lopen. Dat kan gevaarlijk zijn voor kinderen. De enorme plantengroei trekt zoveel zuurstof uit het water, dat alle leven in de plassen uiteindelijk door zuurstofgebrek afsterft. Wat we dan overhouden zijn dode, dichtgegoeide meren.

De plassen van Rientjes vormen een belangrijk natuurgebied midden in de stad. De meertjes zijn in trek bij allerlei vogelsoorten, zoals ijsvogel, kuifeend, dodaars, brand- en grauwe gans, aalscholver, blauwe reiger, kleine bonte specht en nog vele andere. Vandaag heb ik het waterschap ingelicht over de ‘besmetting’ met de waterteunisbloem. Het is onontkoombaar dat er ingegrepen moet worden. Niets doen is geen optie. Ik hoop wel dat dat gebeurt met respect voor de rijke natuur van de meertjes. Ik heb ervoor gepleit om de oeverbegroeiing zo veel mogelijk te sparen. De meertjes zullen al een klap krijgen door de transformatie tot een stadspark, met de daarbij behorende aanleg van infrastructuur in de vorm van paden. De recreatiedruk zal toenemen. Aan de noordoever zullen drastische veranderingen plaats gaan vinden door het afdekken van asbeststort uit het verleden en door de aanleg van een brug. Het is te hopen dat er na afloop nog iets van deze rijke natuur overblijft.

Herdenking staatsgreep tegen Allende in Lambooijhuis

Eergisteren vond in kunstenaarssociëteit Lambooijhuis in Hengelo de opening plaats van een bijzondere expositie. Het ging om de herdenking van de coup van Pinochet tegen de wettig gekozen president van Chili Allende. Dat was op 11 september precies 40 jaar geleden. De hele maand november is de expositie te zien met o.a. foto’s van Allende op De Dag, en zijn enkele dagen na de coup in Washington vermoorde minister van buitenlandse zaken Orlando Letelier.

  Het late zondagmiddaglicht weerspiegelt de ruiten van het Lambooijhuis

  op een foto van president Allende (l) op 11 september 1973

Allende zette zich in voor een Chili dat meer kansen zou geven aan mensen aan de onderkant van de samenleving. Dat viel in slechte aarde bij het rijke deel van de bevolking, zoals grootgrondbezitters. Die zetten de middenklasse op tegen het socialistische experiment van Allende, waardoor de samenleving ontwricht dreigde te raken. Op 11-9-1973 greep een militaire junta de macht, en startte een harde repressie. Allende pleegde zelfmoord, waarna Pinochet 17 jaar lang aan de macht bleef. Er zijn in die tijd 300.000 mensen opgepakt, waarvan er 30.000 langdurig gevangen gezet zijn. Van deze groep zijn er zo’n 20.000 gemarteld. Circa 2000 mensen zijn vermoord, en er zijn 1000 vermisten.

De dag 11 september 1973 is vergelijkbaar met wat 10 mei 1940 was voor ons land. In beide gevallen een machtsovername door een horde gewetenloze figuren, hoewel de uitwerking verschillend was. In Chili volgde meteen terreur, terwijl de nazi’s zich in ons land in het begin nog gedeisd hielden. Maar het aantal doden was hier in Nederland uiteindelijk heel veel groter dan in Chili, wat voor een groot deel veroorzaakt werd door de vervolging van de Joodse bevolking. Misschien dat de nabijheid van de oorlog in de tijd en de enorme effecten van de nazistische repressie het mogelijk hebben gemaakt dat in de jaren 70 Chileense vluchtelingen in ons land met open armen ontvangen werden. Kom daar nu maar eens om!

Hoewel het Lambooijhuis een kunstenaarssociëteit is, spotte ik maar één beeldend kunstenaar. Misschien was er ook een dichter, en in elk geval enkele muzikanten, zoals Ivan Vargas, die zo prachtig “gracias por la vida” (bedankt voor het leven) zong, heel indrukwekkend. Patricia Dávila Carvacho, een van de velen die na de staatsgreep naar Nederland vluchtte, vertelde hoe onder Pinochet heel langgerekte muurschilderingen gemaakt werden, omdat de schilders niet hoger kwamen dan iemand kon schilderen die op de schouder van een ander stond. Die schilderingen verhaalden van wat er gebeurd was. Ze riep kunstenaars op om het verleden vast te leggen.